Öğretmenlerin Görevi
ÖĞRETMENLER ERGENLERE NELER YAPMALI,NELER YAPMAMALI?
· Gençlerle şakalaşın,espiri yapın ama sakın alay etmeyin.
· Onları anlamaya ve içten ilişkiler kurmaya çalışın ama yaşadıklarını sakın küçümsemeyin.
· Onlara kuralları açıklayın,uymalarını isteyin ama bunu otoritenizi kanıtlama yolu olarak kullanmayın.
· Gençleri kabul edin,değer verin ancak bu durum,onların her davranışını onaylamanızı gerektirmez. Yanlış davranışlarını onaylamadığınızı gösterin. Elbette uygun bir şekilde.
· Gençlere görev ve sorumluluk verin,ama onlara işin başında yenilgiye ve başarısızlığa uğrayacakları görevler vermeyin.
· Gencin olumsuz davranışları üzerine dikkatleri toplamayın,bunu olumlu yönleri için yapabilirsiniz.Yine de fazla abartmaktan kaçının.
· Gencin sizinle paylaştığı sırlarına saygı duyun,bu sırları başkalarıyla paylaşmayın.
· Gençler, yetişkinlerin “her şeyi bilen,çok anlayışlı,mükemmel” görünmesinden hoşlanmazlar.Onlara söylevlerden,kalıplaşmış sözleri söylemekten kaçının.Söylemek istediklerinizi arkadaşça bir yaklaşımla,espirili bir tarzda söylemek daha etkili olabilir.
· Onlara söylev vermek yerine onların kendilerini,sorunlarını ifade etmelerine fırsat verin.
· Sosyal etkinliklere,grup çalışmalarına gereken önemi gösterin.Ders içi ve ders dışı etkinliklerde gençlere sorumluluk alma,kendini kanıtlama,iş birliği yapma fırsatlarını sağlayın.
Hümanistik (İnsancıl) Eğitimin İlkeleri
1. “İnsanın tek ve temel güdüsü “kendini gerçekleştirme” ihtiyacından kaynaklanır.” Bu güdü,bireyi tüm yaşam sürecinde,daha iyiyi yapmak,daha mükemmeli elde etmeye yöneltir.Bireyin eğilimleri sağlık ve bütünlüğe yöneliktir.Birey kendisi için neyin iyi olduğunu bilecek güçtedir,bunun için ona güvenmek ve seçim hakkı tanımak gerekir.
2. “Davranış bozuklukları,güvensizliğin ya da engellenmenin sonucudur.” Gerçekte birey doğası gereği iyidir,iyiye yöneliktir.Normal koşullar altında,benliği geliştirici davranışlar ortaya koyar. Ancak bir tehdit ve güvensizlik karşısında kalırsa,benliği savunucu davranışlar ortaya çıkarmakta,bazen saldırganlaşmakta,çaresiz kaldığı durumlarda gerçekleri yakalama ve çarpıtma gibi davranış bozuklukları oluşabilmektedir.
3. “İnsan hem reaktif,hem de aktif bir yaratıktır.” İnsan davranışlarının ön koşulları ne sadece dış uyarıcılar, ne de sadece kendi iç dünyasıdır.İnsan, hem kendi yaradılışının hem de çevresinin sayısız olanakları içinde gelişimini sürdüren,oluşum halinde bir varlıktır.İnsanın geçmiş yaşantılarını değerlendirme,yeniden düzenleme ve yaşamına yön vermede aktif rolü vardır.
4. “İnsanın davranışlarını onun öznel gerçeği tayin eder.” Kişi her hangi bir durumda içten ve dıştan gelen uyarıcılara,kendi verdiği anlama göre tepkide bulunur.Aynı durumda,aynı uyarıcılar alan farklı kişiler farklı tepkide bulunabilir.Burada önemli olan,bireyin uyarıcıları nasıl algıladığıdır.Bu durumda herkesin kendine özgü ve farklı bir “gerçeği” vardır.Bize mantık dışı gibi görünen davranışların gerisinde, kişiye özgü bir mantık bulunur.Bu gerçeği,kişinin geçmiş yaşantıları tayin eder ve kişi yeni yaşantıları eski yaşantılarım çevresinde özümser.
5. “İnsanın davranışlarını tayin eden en önemli gerçek,onun kendini algılayış biçimidir.” Öznel gerçeğin merkezi benlik ve ona özgü tasarımlar bütünüdür.Dış dünyadaki nesnel gerçeklere verilen tüm anlam,kişinin kendi ihtiyaç ve beklentilerine göre biçimlenir.Kişi kendini nasıl algılarsa öyle davranır.Bir kişinin davranışlarının nedenini anlayabilmek ya da yordayabilmek için onun benlik tasarımını bilmek ve olaylara olgu çerçevesinden bakmak gerekir.
6. Birey kendini tehdit altında hissederse,savunmacı davranışlara yönelir.
7. “İnsan davranışlarını değiştirmek için önce onun öznel gerçeğini değiştirmek gerekir.” Benlikle tutarlı olmayan ya da benlik tarafından anlam verilmemiş yaşantılar,davranışlarımızda herhangi bir değişmeye neden olmazlar.Sadece biizim ihtiyaç ve inançlarımızla tutarlı olan yaşantılar bir anlam kazanır ve algılanır.Eğer ihtiyaç ve inançlarımız tehdit altında ise gerçekleri algılama zorlaşır ve gerçeklere uygun davranış değişmeleri de güçleşir.Kişi ancak güvenli bir ortamda, gerçekleri kendi öznel dünyasına mal ederek tutarsız olan yanlarını düzeltme olanağına sahip olabilir.Böylece öznel gerçeğini, özümlenmiş yeni gerçeklerle yaniden organize ederek daha uyumlu ve gerçeklerle tutarlı davranışlar ortaya koyabilir.
İnsancıl Eğitimde Öğretmenin Görevi
1. Her bireyde doğal bir öğrenme isteği vardır.
2. Anlamlı bir öğrenme;öğrenilen konu bireyin kendi amaç ve ihtiyaçları ile ilgili algılandığında gerçekleşir.
3. Öğrenme,korku ve tehditin olmadığı,özgür bir ortamda gerçekleşir.
4. Öğrenme.öğrencinin kendisi tarafından başlatıldığı zaman etkin ve anlamlıdır.
5. Öğrenme,bireyi değişen dünyada gereksinimlerini karşılamaya yeterli hale getirmeli ve yeni koşullara uyum sağlamada yardımcı olmalıdır.
İnsancıl Eğitim Anlayışını Benimsemiş Öğretmenin İlkeleri
1. Öğretmen-Öğrenci İlişkilerinde Saygı:
Saygı,bir insana hiçbir koşula bağlı kalmaksızın sadece insan olduğu için değerli görmektir.Bu saygı,bireye değer verme,ona sahip olmadan ve onu kendi malı olmadan sevebilmektir.
Öğretmenin öğrencisine göstermiş olduğu saygı koşulsuz olmalıdır.Koşulsuz saygı insana güvenme ile başlar.Öğrencinin yeteneklerine güvenme,onun doğru kararlar verebileceğine inanma koşulsuz saygının göstergesidir.
2. Öğretmen-Öğrenci İlişkilerinde İçtenlik ve Dürüstlük:
Öğretmenin öğrencisiyle olan ilişkilerinde doğal olması,kendini anlaması gerekir.
Öğretmen hatalı olduğu durumlarını düzeltmesi ve gerektiğinde özür dilemesi gerekir.
3. Öğretmen-Öğrenci İlişkilerinde Empatik Anlayış:
Etkili ve insancıl bir öğretmenin en önemli niteliklerinden birisi empatik olmaktır.
· Öğrencilere üst öğrenim kurumları gezdirilmelidir.
KİŞİSEL REHBERLİK AÇISINDAN ETKİLİ ÖĞRETMENLİK
· Etkili öğretmenlik “iletişim becerilerine” dayanır.Tomas GORDON
· Eğitim-Öğretimin kalitesi,öğretmenin öğrencileriyle kurduğu iletişimin kalitesine bağlıdır.(Cemil COŞKUN)
· Öğretme –öğrenme sürecinin etkili olabilmesi için iki kişi arasında çok özel ilişkinin kurulması gerekir.
Öğretmenin bağlantılar ya da köprüler kurabilmesi için,iletişim becerileri konusunda “usta” olması gerekir.
Etkili İletişim Becerileri İçin:
· Etkin dinlemek.
· Övgü ya da teşviği kullanmak.
· Pekiştireçleri etkin kullanmak.
· İletişim engellerini ortadan kaldırmak.
· Uygun tepki vermek.
· Ben dilini kullanmak.
· Çatışmaları çözebilmek.
· Disiplin sorunlarıyla başetmek.
· Empati kurmak.
ÖĞRENCİLERDE GELİŞTİRİLMESİ GEREKEN ALANLAR
· Zamanı iyi kullanması ve planlaması.
· Her türlü kaynak kullanımında verimli olma.
· Çalışma sürelerinin ve aralıklarının planlanması.
· Not tutma.
· Aktif dinleme.
· Hızlı ve etkili okuma.
· Özet Çıkarma.
· Hafızayı(belleği)güçlendirme.
· Güdüleme(iç güdüleme)
· Kendini ve yeteneklerini tanıma.
· Öğrenmeyi öğrenme.
· Sağlık ansiklopedisi ve haritalardan yararlanma.
· Görsel okuma becerisi (harita,tablo,grafik.)
KAYNAKÇA
CAN,Gürkan (Editör).(2003) Rehberlik Anadolu Üniversitesi Yayınları,Eskişehir.
İNSANIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
· Tüm insanların bir numaralı korkusu reddedilme korkusudur.
· Tüm insanların kabul görme ihtiyacı vardır.
· İnsanların üzerinde etkin olabilmek için onların özsaygılarını koruyarak ya da geliştirecek şekilde davranmak gerekir.
· Eleştiri kişinin benliğine yönelik değil olumsuz davranışına yönelik olmalıdır.
· İnsanlar karşılaştıkları duruma “Bunda benim için gerekli,faydalı olan ne var.” diye bakarlar.
· İnsanlar ancak anladıkları şeyi işitir ve anlamlandırırlar.
· İnsanlar kişisel olarak kendileri için önemli olan şeyler hakkında konuşmayı tercih ederler.
· İnsanlar kendilerine sıcak davranan bireylerden hoşlanırlar.
· İnsanlar genellikle görünen nedenlerin dışındaki nedenlerden dolayı yaptıkları şeyi yapar.
· En olgun insan bile basit davranışlarda bulunabilir.
· Herkes toplumsal maske takar. Kişiyi görebilmek için maskenin ardına bakmak gerekir.
· Uyum olmadan sağlıklı iletişim olmaz. Uyum olmazsa mesajlar yanlış veya eksik olabilir.
· Ne istediğinize odaklanın, ne istemediğinize değil.
Kalilerasyon : Değişimleri gözleyebilme yeteneği.
- Sözlerin ardındaki gerçeği görebilmek ve duyabilmektir.
- Söylenenleri değil, söylenmeyenleri de işitebilmektir.
- Satır aralarını okuyabilmektir.
- Düşüncelerin içeriğini ve düşüncelere eşlik eden duyguları hissedebilmektir.
Delilik : Hep aynı şeyi yapıp, farklı bir sonuç beklemek.
Einştein
KAYNAKÇA
CAN,G.(2003).Rehberlik,Eskişehir:Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Hazırlayan : Cemil COŞKUN
İlköğretim Müfettişi/İstanbul
ÖĞRENME STİLİNİN BELİRLENMESİ
Lütfen aşağıdaki ifadeleri okuyup, size ne derece uygun olduğunu işaretleyiniz.
1: pek değil 2: biraz 3: çokça
yanlış ya da doğru cevap olmadığını hatırlayınız…
(1) Sınıfta arkadaşlarımla birlikte tartışarak ve sohbet ederek öğrenmeyi severim.
(2) Kendi kendime düşünüp çalışarak öğrenmeyi severim.
(3) Bütün yanlışlarımı öğretmenimin anlatarak düzeltmesini isterim.
(4) Temiz ve düzenli bir sıraya sahip olmayı isterim.
(5) Bence iyi bir öğretmen sınıfa hareketli oyunlar getirir.
(6) Fıkra anlatmaktan hoşlanırım.
(7) Defterlerimin için genellikle resimlerle süslerim.
(8) Daha iyi öğrenmek için müzik ve ritmi severim.
(9) Ellerimi kullanabileceğim bir şeyler yapmaktan hoşlanırım.
(10) Sınıfta çok fazla konuşurum.
(11) Öğretmenlerim asla çalışmadığımı düşünürler.
(12) Öğretmenlerim sınıfta çok fazla hareket ettiğimi düşünürler.
(13) Kitap okumayı çok severim.
(14) Arkadaşlarımla konuşmayı ve şakalaşmayı çok severim.
(15) Spor yapmayı çok severim.
(16) Çalışırken sık sık durur, başka şeyler yaparım.
(17) Arkadaşlarımla el şakası yapmayı severim.
(18) Resimli roman okumayı severim.
(19) Resimli bulmaca çözmeyi severim.
(20) Sessiz okumayı severim.
(21) Okunmakta olan bir metnin bir kopyasını takip etmezsem anlayamam.
(22) Yüksek sesle okumayı severim.
(23) Masal ve kitap kasetleri dinlemeyi severim.
(24) Anlatmayı yazmaya tercih ederim.
(25) Harita, poster ve şemalarla anlatılmak istenenleri çabuk kavrarım.
(26) Görmediğim şeyi kavrayamam.
(27) Aktif olarak katıldığım etkinlikleri severim.
(28) Kendi kendime çalışmaktansa öğretmeni dinleyerek öğrenmeyi tercih ederim.
(29) Öğretmenlerim sık sık eşyalara dokunmamam gerektiğini söylerler.
(30) Sınıfta tahta silmeyi, kapı ya da pencere açıp kapatmayı hep ben yapmak isterim.
(31) Bir konu bana okunursa kendi okuduğumdan daha iyi anlarım.
(32) Gördüklerimi iyi hatırlarım.
(33) Olaylar ve /ya konular şematize edilerek gösterilirse daha iyi anlarım.
Öğretmen için değerlendirme anahtarı
2,4,13,18,20,21,25,26,32,33 üncü maddelere yüksekçe puan verenler…..görsel ağırlıklı
1,3,6,8,10,14,22,23,24,28,31 inci maddelere yüksekçe puan verenler……..isitsel ağırlıklı
5,7,9,11,12,15,16,17,27,29,30 uncu maddelere yüksekçe puan verenler……Dokunsal/kinestetik ağırlıklı
Görsel ağırlıklılar:
- Video kaset, TV, bilgisayar vb. görsel aletlerle yapılabilecek herhangi bir iş,
- Bir yere (karatahta, kağıt vb) şekil çizimi
- Resim
İşitsel ağırlıklılar:
- Ses kasetleri
- Şarkılar, şiirler, ritm vb.
Dounsal ağırlıklılar:
- El sanatları, kağıt ve karton işleri
- Kabartma haritalarla çalışma
- Mıknatıslı pano (küçük mıknatıslarla kağıtların tutturulabildiği pano), bez pano (üzerine iğnelenerek tutturulabilen pano)
- Soyut semboller için çerçevelenmiş posterler
- Kart, kağıt vb. malzemelerle çalışma
Kinestetik (hareket)ağırlıklılar:
- “Ayşe diyor ki…” gibi oyunlar
- Sınıf içi görevler
- Tahta başındaki görevler
- Yarışmalar
yle='��&saP� '>
· Kendini tanıma ve kabul etme · Başkalarını tanıma Ve kabul etme · Ailenin değerinin anlama ve kabul etme · Toplum olgusunu anlama ve kabul etme · Karar verme,hedef belirleme plan yapma yürütme · Kendini tehlikelerden koruma ve kişisel güvenliği sağlama · Sosyal beceriler kazanma |
· Öğrenme ile ilgili olumlu tutumlar benimseme · Kişisel nitelikleri ile okul etkinlikleri arasındaki ilişkileri keşfetme · Öğrenmeyi kolaylaştırıcı beceriler kazanma · Karar verme,hedef belirleme,plan yapma ve yürütme · Okul-Aile-Toplum arasındaki ilişkileri kavrama · Yaşam boyu öğrenmenin gereğini kavrama |
· İş yaşamı ve çalışmaya ilişkin olumlu tutumlar geliştirme · Kişisel nitelikleri ile meslekler arasındaki ilişkileri anlamaya başlama · Meslekleri keşfetme ve iş yaşamını tanıma · Boş zaman etkinlikleri ile ilgili olumlu alışkanlıklar kazanma · Birlikte iş yapma/iş birliği · Toplum yaşamında çalışmanın önem ve gereğinin farkına varma. |